MÜTERCİM VE ŞAİR ALİ SALÂHADDİN YİĞİTOĞLU’NUN NUHBETÜ’L-EMSÂL’İNDEKİ ARAPÇA MESELLERİN KAYNAKLARI

Authors : Davut ERTEM

Pages : 653-681

View : 23 | Download : 13

Publication Date : 2022-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Salâhî mahlaslı Ali Salâhaddin Yiğitoğlu, XIX. yüzyılın sonları ile XX. yüzyılın başlarında yaşamış Dîvân şiir geleneğine bağlı bir şairdir. Döneminin önemli okullarında Arapça, Farsça ve edebiyat dersleri vermiştir. Devlet kademelerinde katiplik, müfettişlik, mümeyyizlik gibi çeşiti görevler üstlenmiştir. 936’da emekli olmuş, 31 Aralık 1939 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir. Yiğitoğlu şiir yazacak kadar Arap ve Fars dillerine hâkim, yanı sıra mensur ve manzum çok sayıda tercüme ve telif eser bırakan üretken bir şairdir. Yiğitoğlu’nun Arap edebiyatına vukûfiyetini gösteren tercüme eserlerinden biri de Arap edebiyatının mesellere dair en önemli eserlerinden sayılan Mecma’u’l-Emsâl’in tercümesi ve kısmen de şerhi olan Nuhbetü’l-Emsâl’dir. Salâhî, Mecma’u’l-Emsâl’i ihtisar ederek Nuhbetü’l-Emsâl adıyla Türkçeye nazmen tercüme etmiştir. Yiğitoğlu, meselleri birer cümleyle tercüme etmekle yetinmemiş, çok sayıda meselin menşeine, çıkış öykülerine de yer vermiştir. Ayrıca kendisine ait çok sayıda beyit ve dörtlükle tercümesini destekleyerek Nuhbetü’l-Emsâl’e telif eser kimliği kazandırmıştır. Bu çalışma, İbnü’l Arabî ve İbnü’l Farız şarihi Ali Salâhaddin’in Nuhbetü’l-Emsâl adlı eserindeki Arap mesellerinin kaynakları bakımından incelenip sınıflandırılmasını kapsamaktadır. Makalede evvela giriş bölümünde meselin tanımı, genel özellikleri ve önemi hakkında bilgi verildi, daha sonra mütercim Ali Salâhaddin Yiğitoğlu’nun hayatı ve eserleri ile ilgili muhtasar bilgilere yer verildi. Ardından Nuhbetü’l-Emsâl ve yararlanılan ana kaynak olarak Mecma’u’l-Emsâl hakkında kısaca bilgi verilip kimi Arapça meseller menşeleri bakımından sınıflandırmaya tabi tutuldu.
Keywords : Arap Edebiyatı, Nuhbetül Emsâl, Mesel, Kaynak, Tasnif