İNSANİ GELİŞME GÖSTERGELERİ BAKIMINDAN ULUSLARARASI EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ VE KALKINMA TEŞKİLATI ÜYE ÜLKELERİNİN ANALİZİ

Authors : Çiğdem KOŞAR TAŞ

Pages : 398-407

Doi:10.29106/fesa.898358

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2021-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kalkınma, oldukça geniş bir kavram olmakla birlikte önceleri genellikle iktisadi yönden ele alınmakta idi. Ancak zaman içinde kalkınma, ekonomik büyümenin yanı sıra insanların iyi bir yaşam sürmeleri ile de ilişkilendirilmiştir. Buna bağlı olarak refah düzeyinin ve yaşam kalitesinin ölçülmesi için çeşitli endeksler ortaya konmuştur. İnsani Gelişme Endeksi (İGE) de bunlardan biridir. Bu nedenle çalışmada kalkınma kavramının incelenmesi için iyi bir yaşamın ölçülmesini de ele alan İGE kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan İGE, doğuşta yaşam beklentisi, beklenen okullaşma yılı, ortalama okullaşma yılı ve Kişi Başına Gayri Safi Milli Gelir (GSMG) göstergelerinden oluşmaktadır. Çalışmanın amacı İGE’ye ait dört göstergeye göre OECD ülkelerini ortaya koydukları benzerlikler doğrultusunda sınıflandırmaktır. Analizde İGE göstergelerine göre ülkelerin sınıflandırılmasında ve hangi göstergelerin sınıflandırmada daha önemli olduğunun tespit edilmesinde kümeleme analizi ve diskriminant analizinden yararlanılmıştır. Yapılan kümeleme analizi sonucunda ülkelerin İGE’ye göre dört kümeye ayrılmasına karar verilmiştir. Diskriminant analizinden elde edilen sonuçlar incelendiğinde İGE’ye ait tüm göstergelerin ülkelerin kümelere ayrılmasında önemli ve ayırt edici değişkenler olduğu görülmektedir. Ayrıca kümeleme analizi sonucu elde edilen kümelerde yer alan 36 OECD ülkesinin tamamının İGE göstergelerine göre doğru sınıflandırıldığı söylenebilmektedir.
Keywords : Kümeleme Analizi, Diskriminant Ayırma Analizi, İnsani Gelişme Endeksi, Kalkınma, OECD