ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ SATIR ARASI KUR’AN TERCÜMELERİNDE GEÇEN İBADET TERİMLERİNİN İNCELENMESİ

Authors : Süleyman Aksu

Pages : 239-246

Doi:10.55666/folklor.1642468

View : 48 | Download : 43

Publication Date : 2025-03-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkler tarihsel süreçte farklı dinlerin mensubu olmuşlar, 8. yüzyılda İslamiyet’i kabul ederek yeni bir dinle tanışmışlardır. Böylece Kur’an metnini anlamak için tercümesine ihtiyaç duymuşlar ve Karahanlılar döneminde ilk tercüme faaliyetini gerçekleştirmişlerdir. İlk tercümenin yöntemine bakıldığında satır arası tercümeler olduğu görülmektedir. Eski Anadolu Türkçesi satır arası Kur’an tercümeleri, Türkçenin söz varlığı açısından zengin veri kaynaklarıdır. Tercümeler, Arapça karşısında Türkçenin ifade gücünü göstermesi açısından da ayrı bir öneme sahiptirler. Satır altı Kur’an tercümelerinde, Arapça kelimeleri karşılama bakımından Türkçenin ifade gücü görülebilmektedir. Dini terimler, farklı dillerden alınabileceği gibi mevcut dilin bünyesindeki kelimelere yeni anlamlar yükleyerek de gerçekleşir. Bu anlamda Kur’an tercümeleri, dinî söz varlığının oluşumunda öncelikli bir yere sahiptir. Türk dili tarihine bakıldığında özellikle inançla ilgili söz varlığı açısından Eski Anadolu Türkçesi satır arası Kur’an tercümelerinin önemi büyüktür. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniğiyle Eski Anadolu Türkçesi satır arası Kur’an tercümelerinde geçen ibadet adları incelenmiştir. Kur’an’ın Batı Türkçesine tercümeleri incelenmiş, EAT dönemindeki satır arası Kur’an tercümelerinde geçen ibadet adları tespit edilmiştir. Tespit edilen ibadet adlarının kökenleri ve anlamlandırılması yapılmıştır.
Keywords : Türk Dili, Eski Anadolu Türkçesi, Satır Arası Kur’an Tercümesi, İbadet