1796: When the Terror Ballad Came to Britain

Authors : Robert William RİX

Pages : 16-36

Doi:10.21547/jss.610699

View : 17 | Download : 15

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :1796’da Alman yazar Gottfried August Bürger’in “Lenore” şiirinin çok sayıda İngilizce çevirisi yayınlandı. Eleştirmenler (yalnızca bir takvim yılı içerisindeki) bu yoğun yayın etkinliğini hem kayda değer hem de açıklaması güç buldular. Bu makale, bu şiiri böylesine ani bir sansasyona dönüştüren etkenleri incelemektedir. “Lenore”un İngilizce çevirilerine yazılan önsöz ve değerlendirmeler analiz edildiğinde, şiirin yeni bir şey ortaya koyduğu açığa çıkar: bu şiir, anadilde yazılmış şiir biçimlerinden beslenen ve böylece yaygın olan nazım türlerine meydan okuyan bir Kunstballade’dır. Makale, bu baladın popülaritesini kavrayabilmek için, teorisyen Itamar Even-Zohar’ın, çeviri üzerine tartışmalarda yeni bir çıkış yolu sağlayan ve bu sayede yerel edebi türler repertuarında yenilenme ve genişlemeye olanak kılan çoğuldizge kuramının (polysystem theory) bazı yönlerini yeniden ele almaktadır. Bu bağlantı içinde, çeşitli çevirilerin kitap piyasasının farklı paydaşlarına nasıl odaklandığına bakmak önem taşır. Öte yandan, bir yenilik olarak Bürger’in şiiri, evrensel anlamda hoş karşılanmamıştır. Muhafazakâr muhalifler ve ilginçtir ki, bizatihi bazı çevirmenler, “Lenore”un İngiliz rasyonelliğine meydan okuyan ve dini hassasiyetleri rencide eden bir eser olarak algılanabileceğini düşünüp Bürger’in batıl inançlara dayanan baladını İngiliz okurlara tanıtmaktan kaçınmışlardır.
Keywords : Gottfried August Bürger, balad, çeviri, Romantisizm, çoğuldizge kuramı