İBRAHİM B. AHMED EL-AMÂSÎ-TERCEME-İ ŞAKÂ'İK-İ NU'MÂNİYYE

Authors : Gökhan ALP

Pages : 359-384

Doi:10.28981/hikmet.797573

View : 22 | Download : 39

Publication Date : 2020-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İçerikleri ile sadece Türk edebiyatı için değil, sosyoloji, tasavvuf tarihi; Osmanlı tarihi, hukuku ve eğitim sistemi hakkında da önemli bilgiler içeren eş-Şakâ’iku’n-Nu’mâniyye tercüme ve zeyilleri yanlızca bu alanın araştırmacıları tarafından değil İslam medeniyetini idrak etmeye yönelik yaklaşımlar için de temel teşkil etmiştir. Silsile halinde devam ederek yaklaşık altı asır süren bu eserler; ilmiye ve meşayih sınıfına mensup kadı, müderris, şeyh ve mutasavvıfların hâl tercümeleri ile ilmî muhiti, şuara sınıfına yönelik biyografik bilgilerle edebî muhiti kapsamıştır. Doktora düzeyinde yapılan çalışmalar ile yeni harflere aktarılmaya başlanan bu külliyat, daha ziyade eş-Şakâi’ku’n-Nu‘mâniyye’ye yazılan zeyilleri esas alan bir yaklaşımla yayımlanmıştır. Tercüme niteliğinin yanında mütercimin çeşitli tasarruflarıyla genişletilip edebî bir hüviyet kazanan Şakâ’ik tercümeleri ise şu ana kadar yayımlanmamıştır. Geleneğin önemli bir halkasını teşkil eden ve yayımlanmayan bu tercümelerden biri olan Terceme-i Şakâ’ik-i Nu‘mâniyye ilmî metotlar çerçevesinde tarafımızca hazırlanılmıştır. Mukaddime ve hatime bölümleri dışında aslına sadık kalınarak tercüme edilen bu eser, İbrahim b. Ahmed el-Amâsî (ö. 998/1590 sonrası) tarafından 998 Cemâziyelâhir sonlarında (1590 Mayıs) tamamlanmıştır. Osmanlı Devleti’ne mensup 520 ulema ve meşayihin tercüme-i hâlininin verildiği bu eserde, isimlerin 367’si ulema 153’ü ise meşayih olarak tahrir kılınmıştır. Eserde mütercimin kendisi hakkında verdiği malumatlardan yararlanılarak bu isme yönelik yeni bilgiler aktarılmıştır. Tercümede kullanılan yöntem, tabakaların tertip ve tanzimi, biyografi yazım metodu ayrıca eserin muhteva husususiyetleri çalışmanın kapsamını oluşturmuştur.
Keywords : Eş Şakâikun Numâniyye, İbrahim b Ahmed el Amâsî, Terceme i Şakâik i Numâniyye