Erken Cumhuriyet Döneminde Nüfus Siyaseti ve Aile

Authors : Celalettin Vatandaş, Saniye Vatandaş

Pages : 257-282

Doi:10.26650/SJ.2024.44.1.0010

View : 35 | Download : 33

Publication Date : 2024-08-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet yönetimi, Osmanlı’dan demografik felakete uğramış bir toplum devraldı. Devralınan toplum, savaşlar, işgaller, kitlesel katliamlar, kitlesel göçler, salgın hastalıklar nedeniyle demografik normalliği tamamıyla bozulmuş bir toplumdu. Bu toplum, erken cumhuriyet dönemindeki tüm siyasal, yasal, ekonomik, kültürel değişim projelerinin zeminini teşkil etti. Cumhuriyetin ilk günleriyle birlikte, iki asrı aşkın süredir dâhil olunan batılılaşma sürecinin son aşamasını teşkil edecek modern Türkiye’yi inşa edeceğine inanılan siyasal, yasal, ekonomik ve kültürel devrimler peş peşe uygulamaya konulurken, mevcut olumsuz şartlar gereği nüfus siyasetine de özel bir önem verildi. Hiç vakit kaybetmeden uygulamaya konan ve süreç içerisinde detayları oluşturulan nüfus siyasetinin karakteristik özelliğini pronatalist ve öjenik yaklaşımlar oluşturdu. Bu nedenle örneğin evliliğin ve çok çocukluluğun özendirildiği, buna karşılık evlenmemenin ve az çocuklu evliliğin yasaklanmasının dahi gündeme geldiği bir süreç ile “milli aile” inşa edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca mevcut nüfusun “sağlam kafa sağlam vücutta bulunur” ilkesi gereği sağlıklı ve bedenen güçlü bireylerden oluşması için özel çaba harcanmıştır. Çünkü toplumun hem demografik normalliğinin tesis edilmesi hem de bu demografinin dinç ve dinamik olması amaçlanmıştır. Bu araştırma, doğrudan dönemin yazılı kaynaklarına ve belgelerine dayanılarak, erken cumhuriyet döneminde yürütülen nüfus siyasetinin karakteristik özelliklerini ve bu bağlamda idealize dilen “milli aileyi” inşa etme çaba ve çalışmalarının niteliğini belirleme amacındadır.
Keywords : Erken cumhuriyet dönemi, Milli aile, Pronalizm, Nüfus politikası, Demografik yapı