Elmalı'da (Antalya) Yağışın Tetiklediği Sel, Taşkın ve Çamur Akıntısı Afetlerinin Jeomorfolojik Analizi

Authors : Şakir FURAL, İsa CÜREBAL, Furkan İNAN

Pages : 49-61

View : 22 | Download : 14

Publication Date : 2019-10-22

Article Type : Research Paper

Abstract :İnceleme alanı Antalya ilinin Elmalı ilçesinde yer alan Salur, Eskihisar, Yılmazlı, Karaköy ve Yapraklı kırsal mahallelerini kapsamaktadır. Salur, Eskihisar, Yılmazlı ve Yapraklı yerleşmelerinde 06.08.2018 tarihinde sel, taşkın ve çamur akıntısı şeklinde etkili olan doğal afet yaşanmıştır. Bahsi geçen kırsal mahallelerde temizlik çalışmaları sürerken 07.08.2018 tarihinde saat 17:00 sıralarında başlayan sağanak yağış sonucunda Karaköy’de gerçekleşen sel ve taşkın sonucunda tarım arazileri zarar görmüştür. Bu çalışmanın amacı doğal afetin nedenlerini araştırmak, afetin bilançosunu ortaya çıkarmak ve tekrar yaşanmaması için alınması gereken önlemleri belirlemektir. Çalışma kapsamında nitel araştırma yöntemlerinden olan literatür taraması, arazi çalışması ve gözlem metotları kullanılarak ihtiyaç duyulan veriler elde edilmiştir. İnceleme alanına 12. 08. 2018 tarihinde arazi çalışması gerçekleştirilmiş, hasar tespit ve temizlik çalışmaları yerinde incelenmiştir. Afetin bilançosu ile ilgili veriler Elmalı Kaymakamlığı ve Antalya İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’nden temin edilmiştir. Ardından ofis çalışmasına geçilerek mevcut literatür, arazi çalışması verileri ve haritalardan elde edilen bulgular değerlendirilerek sonuç bölümüne aktarılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular değerlendirildiğinde kısa süreli sağanak yağışların birikinti konileri üzerindeki yan kolların debisini aniden arttırdığı tespit edilmiştir. Bu durum süreksiz yan kolların yüksek aşındırma gücü kazanmasına ve birikinti konisindeki gevşek malzeme istifi şeklindeki iri unsurlu çakıl ve ince unsurlu kumlu malzemeyi aşındırarak taşımasına neden olmuştur. Yüksek akım ve yüksek eğim değerlerinin etkisi ile harekete geçen çamur kütlesi başta Salur olmak üzere Eskihisar, Yılmazlı ve Yapraklı kırsal mahallelerini etkilemiştir. Ardından 07.08.2018 tarihinde Karaköy’de sel ve taşkın etkili olarak tarım arazilerine zarar vermiştir. Yaşanan doğal afet sonunda can kaybı olmazken 450 dönüm sera ve tarım alanı, mezarlıklar ve 12 ev kullanılamaz hale gelmiş, çok sayıda küçükbaş ve büyükbaş hayvan telef olmuştur. Yerleşim alanlarının seçimi esnasında jeomorfolojik ve uygulamalı jeomorfolojik özelliklerin dikkate alınmaması, bu tür afetlerin yaşanma olasılığını arttırmaktadır.
Keywords : Elmalı, Doğal Afet, Sel, Taşkın, Çamur Akıntısı