Mahmut Bin Şeyh Fahreddin’in Şükür-nâme Adlı Eserindeki Dinî Terimler

Authors : Osman Türk

Pages : 1281-1296

Doi:10.33437/ksusbd.1359660

View : 56 | Download : 64

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Şükür-nâme Eski Anadolu Türkçesi döneminde Mahmud bin Şeyh Fahreddin tarafından Arapçadan Türkçeye çevrilmiş risale kitabıdır. Eser 7 ana bölümden oluşmakta olup her bölümde birbirinden farklı konular ele alınarak mensur biçimde yazılmıştır. Ele alınan bu konular örnek ayetlerle ve hadislerle desteklenmiştir. Eser dinî konular üzerine kurulmuş olmakla birlikte eserin ana konusu namazdır. Metin içerisinde namazın dışında farklı konulara da değinilmiştir. Eser her ne kadar dinî bir içeriğe sahip olsa da mütercim eserini tercüme ederken kullandığı dili o kadar saflaştırmıştır. İslamiyetin etkisiyle eserde Arapça ve Farsça kelimeler fazla gibi görense de aslında eserde Türkçe kelimelerin sayısı daha fazladır. Bu dönemde yazılmış diğer dinî içerikli eserlere göre Şükür-nâme bir ilmihal kitabı biçiminde yazıldığı için bu yönüyle diğer eserlerden ayrılmaktadır. Dinî bir eser olduğu için eserde dinî terimlerin fazlalığı söz konusudur. Bu çalışmada Mahmud bin Şeyh Fahreddin’in Sivas Ziya Bey Kütüphanesi’nde yazmalar 103 nolu nüshasında yer alan dinî terimler tespit edilmiş ve bu terimler çeşitli yönleriyle incelenmiştir. Terimler, kökenlerine göre değerlendirilmiş ve terimlerin sayıları belirlenmiştir. Eserde toplam 190 dinî terim bulunmaktadır. Bu terimlerden 18 tanesi Türkçe kökenlidir. 131 tanesi Arapça kökenli, 15 tanesi Farsça kökenli olup 26 tanesi de kelime grubu ve yapım eki almış kelimelerden oluşmaktadır.
Keywords : Şükür nâme, Mahmud bin Şeyh Fahreddin, Eski Anadolu Türkçesi, Dinî Terimler