Hubeyş Et-Tiflisî’nin Hayatı ve Eserleri Üzerine

Authors : İdris ÇETİN

Pages : 169-186

Doi:10.47948/efad.1200307

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Öz Hubeyş et-Tiflisî XII. yüzyılın başlarında Tiflis’te doğmuş, aynı yüzyılın sonlarına doğru muhtemelen Sivas’ta vefat etmiştir. Tıp, farmakoloji, kıraat, vücûh insert ignore into journalissuearticles values(çok anlamlılık);, astronomi, astroloji, rüya yorumları gibi çeşitli alanlarda eserler vermiş çok yönlü üretken bir bilim adamıdır. Bağdat, İran ve Anadolu’da bulunmuş Abbasi veziri Şerefeddin Ali b. Tırâd-ı Zeynebî’ye, Büyük Selçuklu Devleti’nin son sultanı Ebü’l-Hâris Sencer b. Melikşah’a insert ignore into journalissuearticles values(ö. 552/1157);, Anadolu Selçuklu Devleti sultanı II. Kılıçarslan ve oğlu Kutbeddin Melikşah’a eserler sunmuştur. Tiflisî bütün eserlerini Arapça ve Farsça yazmıştır. Bütün eserleri mensurdur. Eserlerinden Kanûnu’l-Edeb, Beyânu’s-Sınâ‘a, Usûlü’l-Melâhim ve Kâmilü’t-Tabîr Türkçeye çevrilmiştir. Rüya yorumları ile ilgili Kâmilü’t-Tabîr adlı eseri çok rağbet görmüş, Türkçeye birkaç kez tercüme edilmiştir. Bu çalışmada Tiflisî’nin hayatının Bağdat ve İran safhalarının olduğuna, Tiflisî’nin birkaç yeni eserine insert ignore into journalissuearticles values(Makâletün Muhtasaratün fî Fazli Sınâ‘ati’t-Tıb, Simârü’l-Mesâ’il, Risâle der Ulûm-ı Garîbe gibi);, et-Telhîs, Vücûhü’l-Ku’rân ve Nazmü’s-Sülûk adlı eserlerinin yeni birer nüshasına, ona isnat edilen birkaç esere insert ignore into journalissuearticles values(Galib-i Kutubi, Kitab Menafi‘-i A‘zâ, Hısbu’l-Beden, Ahd-i Bugrât gibi); ve Kâmilü’t-Ta‘bîr’in Aydınoğlu İsa Bey’e sunulmuş bilinmeyen Türkçe bir tercümesine dikkat çekilmiştir.
Keywords : Hubeyş et Tiflisî, Anadolu Selçukluları, Sözlükçülük, Çok Dilli Sözlükler, Türkçe tercümeler, Hubaysh al Tbilisi, Anatolian Seljuks, Lexicography, Multilingual Dictionaries, Turkish Translations