ORYANTALİST YAKLAŞIMLARIN ÇEVİRİYE ETKİSİ ÜZERİNE MİKRO BİR İNCELEME

Authors : Sezer YILMAZ

Pages : 433-442

View : 110 | Download : 98

Publication Date : 2023-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, çeviri ve oryantalizm arasındaki ilişkiyi betimlemek ve oryantalist yaklaşımlarla sürdürülen faaliyetlerin çeviriye olan etkilerini ortaya koymaktır. Çalışmada art süremsel bir metotla; oryantalizm kavramı, tarihi süreçleri, Doğu’da uyandırdığı yankı bütünsel olarak değerlendirilmiş, akabinde, oryantalist faaliyetlerin çeviriye olan etkileri mikro bir yaklaşımla ele alınmıştır. Batının, Doğu ile çeviri faaliyetleri üzerinde gerçekleştirdiği iletişim sayesinde egemenlik girişimlerini gerçekleştirmeye çalışmış olması, oryantalist faaliyetlerde gerek iletişim noktasında gerekse kültür noktasında çevirinin ana enstrüman rolünü ve önemini ortaya koymuştur. Ancak oryantalist faaliyetler çerçevesinde yürütülen söz konusu faaliyetler sadece bir çeviri aktarımdan ibaret değildir, yapılan çeviriler bir dilden diğerine aktarımın ötesinde çoğunlukla oryantalist yaklaşımlarla oluşturulmuş projelerdir. Doğu kültürüne yönelik algılar çerçevesinde yürütülen bu projeyle, Doğu kültürünün Batıda farklı anlaşılması hedeflenmiştir. Bu süreçte özellikle Kur’ ân-ı Kerîm çevirilerinin ayrı bir yeri vardır. Kur’ân-ı Kerîm’in Avrupa’da yapılan Arapça basımları ve çevirileri, her şeyden önce siyasi ve iktisadi çıkarlar ve özellikle de İslâm devletlerinde sömürgecilik ve misyonerlik çalışmalarını başarıya ulaştırmak için yapılmış planlı projelerdir. Batılı müsteşrikler Kur’ânı Batı dillerine çevirirken Kur’ân’da verilen asıl iletinin dışına çıkmış, düşüncelerini ve dinsel önyargılarını çeviri kisvesi altında aktarmışlardır. Böylelikle oryantalist merkezli yapılan çevirilerle Kur’ân-ı Kerîm’in Batı dünyasındaki algısı üzerinde etkili olması hedeflenmiştir. Nitekim bu hedeflerle yapılan tüm oryantalist çabalar günümüzdeki İslamofobi olgusuna da zemin hazırlamıştır.
Keywords : Oryantalizm, Çeviri, Çeviri Faaliyetleri