OSMANLI -TÜRK AYDINININ MEDENİYET ANLAYIŞI

Authors : İbrahim Şirin

Pages : 109-120

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2014-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyanın modernleştirilmesinde son derece stratejik öneme sahip olan “Civilisation” kelimesine  Osmanlı aydını, “Medeniyet” karşılığını verir. Medeniyet, Osmanlı aydını ve bürokratının ilk ideolojisi olur. Reşit Paşa’dan Cevdet Paşa’ya, Şinasi’den Ziya Gökalp’e medeniyet kelimesine farklı karşılık aranır. Şinasi Reşit Paşa’yı medeniyet resulü ilan ederken Tanzimat’ın yeni insan ve toplum idealini medeniyet kelimesi üzerinden belirlemeye çalışır. Medeniyet aynı zamanda Avrupa’nın sömürgeci arzularını gemleyecekleri sihirli bir kelimedir. Sadık Rıfat Paşa’nın medeniyet kelimesine aradığı karşılık Tanzimat’ın ilanındaki ilkelerle birebir örtüşmektedir. Medeniyet kelimesi aynı zamanda iktidar ve muhalefeti, statükocu ve değişimden yana olanları ayrıştıran turnusol kağıdı gibi bir işlev görür. Medeniyet kelimesi aynı zamanda Avrupa’nın dünyanın geri kalanına teknik ve bilimde ne kadar ileri olduğunu hatırlatan stratejik bir kelimedir. Biz bu çalışmamızda iki hususa dikkat çekmek istiyoruz: İlki medeniyet kavramına anlam arayışı ile siyasal hayat arasındaki ilişki, ikinci ise Avrupa’nın dünyanın geri kalanına üstünlüğünü kabul ettirmede kullandığı yöntem ve araçlar nelerdir?
Keywords : medeniyet, Tanzimat, Avrupa, Dünya Fuarları, Teknik