Etnik Kümelenmelerin Tarihsel Dönüşümünün Sosyal Sermayeye ve Mekânsal Üretime Yansıması: Yahudi ve Rum Mahalleleri Örneği

Authors : Can BALDAN, Ece KARACA, Yasemin AKCAKAYA

Pages : 160-180

Doi:10.30785/mbud.1022803

View : 19 | Download : 15

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kamusal alan tartışmalarında bölgesel bağlamın etkisi literatürde geniş yer bulmaktadır. Çalışmalar; grupların birbirleriyle olan etkileşimlerinin, mekânla kurdukları bağın, etnik ve kültürel desenin, politik kararların mekân üretimi üzerinde etkili olduğunu vurgulamaktadır. Tarihsel akışta etnik kümelenmelerin gözlemlendiği, bu desenin zamanla değiştiği kent parçaları toplumların mekân üretim potansiyelleri ve yerel halkın kentte kendine has görünürlüğünün izlerini sürmek açısından fırsatlar sunar. Çalışmada Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde Yahudi ve Rum etnik kümelenmelerinin kentle kurduğu ilişkiler ağının izlerini sürmek amaçlanmıştır. Belirlenen amaçla Ankara, İzmir ve İstanbul’da seçilen Rum ve Yahudi mahallelerindeki etnik kümelenmelerin kentsel kimlik ve hafıza üzerindeki etkileri ve yansımaları irdelenmiştir. Etnik ve mezheplere göre ayrılmış toplumdan Cumhuriyetle birlikte ulus devlete geçiş, yangınlar ve göç dalgalarının önemli olduğu ve bu dönemlerin kentsel kimliğe yansımalarının olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda incelenen bölgelerin her dönemin kendine has izlerini taşıdığı, etnik yığılmaların içe kapanma eğiliminin olduğu, sosyal ağların ortaya çıkmasında inanç benzerliklerinin de etkisinin olduğu anlaşılmıştır.
Keywords : Kamusal alan, Yahudi ve Rum mahalleleri, göç, dönüşüm