YASEMİNLER TÜTER Mİ, HÂLÂ? ROMANINDAN KIBRIS TÜRK AĞIZ ÖZELLİKLERİNE DAİR YANSIMALAR

Authors : Osman Yıldız

Pages : 2174-2187

Doi:10.12981/mahder.1526993

View : 19 | Download : 18

Publication Date : 2024-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Alev Alatlı’nın Yaseminler Tüter mi, Hâlâ? adlı romanı, Kıbrıs’ın yerel ağız özelliklerine dair birçok malzemeyi içinde barındırmaktadır. Romanın özellikle İkinci Bölüm’ündeki olaylar Kıbrıs Türklerinin yoğun yaşadığı Lefkoşa ve Magosa’da geçer. Buradaki diyalogların tamamı Kıbrıs Türk ağzıyla yazılırken Birinci Bölümdeki birçok diyalog da aynıdır. Bu diyaloglardan bazısı Rumcadır. Romanın Üçüncü Bölüm’ü Yunanistan’da geçtiği için Kıbrıs ağzına rastlanmaz. Kıbrıs Türk Edebiyatında yüzlerce hikâye ve roman yazılmıştır. Bu eserlerin içeririsinde kısmen de olsa Kıbrıs Türk ağzına ait kelimeler ve diyaloglar geçer. Ancak Yaseminler Tüter mi, Hâlâ?’da olduğu gibi diyalogların Kıbrıs Türk ağzıyla yazılması yoktur. Kıbrıs’a dair yazılmış romanlarda da durum değişmez. Dolayısıyla eser, bu yönüyle bir ilktir. Romanda arkaik kelimelere de rastlanmaktadır. 1571’de Anadolu’dan Kıbrıs’a getirilen Türkler, 16. yüz yıla ait Türkiye Türkçesinden farklı koşullar altında gelişimini sürdürür. Özellikle Rumca ile etkileşim içerisine girer. Anadolu’dan getirdiği arkaik kelimeleri de söylenişleriyle birlikte muhafaza eder. Romanla ilgili birçok akademik çalışma yapıldığı hâlde eserden yansıyan ağız özelliklerine temas edilmediği görülmüştür. Bu çalışmada, romandan yansıyan yerel ağız örnekleri tahkiyeli eser yorumlama esasları dahilinde incelenecektir.
Keywords : Türk Romanı, Kıbrıs Türk Ağzı, Kıbrıs Türk Edebiyatı, Rumca, EOKA