Öznelik yetisi: Bir göstergebilimsel çözümleme adımı ve çeviri göstergebilimi bakış açısıyla bir tiyatro metninde çeviri değerlendirmesi

Authors : Mesut KULELİ

Pages : 33-72

Doi:10.29000/rumelide.504251

View : 24 | Download : 8

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, Shakespeare’in Macbeth oyununu Öztürk Kasar insert ignore into journalissuearticles values(2009); tarafından çeviri göstergebilimi çerçevesinde derlenen yazınsal metinlerde göstergebilimsel çözümleme adımlarından öznelik yetisi bakımından çözümlemek ve oyundaki yükümsüz özne içeren bağlamların dört Türkçe çevirisini çeviri göstergebilimi bakış açısıyla değerlendirmektir. Bu amaca yönelik olarak, Jean-Claude Coquet insert ignore into journalissuearticles values(1997; 2007); tarafından öne sürülen “Söyleyenler Kuramı” ışığında yükümsüz özne olarak saptanan bağlamlar, Öztürk Kasar’ın insert ignore into journalissuearticles values(2017); Coquet’den benimseyerek çeviri göstergebilimi çözümlemesi için oluşturduğu Yükümsüz Özneler Tipolojisi’ne göre sınıflandırılmıştır. Ayrıca, yükümsüz özne içeren bağlamlarda söyleyenin Coquet’nin sınıflandırmasına göre insert ignore into journalissuearticles values(Öztürk Kasar, 2012; 2017); hangi bileşenin etkisinde olduğu bulunmuştur. Çeviri göstergebilimi bakış açısıyla çeviri değerlendirmesi için Öztürk Kasar’ın insert ignore into journalissuearticles values(Öztürk Kasar ve Tuna, 2015); Çeviride Anlam Bozucu Eğilimler Dizgeselliği kullanılmıştır. Çeviri değerlendirmesi sonucunda, Türkçe çeviri metinlerde de özgün metindeki yükümsüz öznelik durumu içeren bağlamların bir kısmında yükümsüz özneliği gösteren göstergeler korunuyorken, bazı bağlamlarda özgün metindeki yükümsüz öznelik durumunun Türkçe çeviriye yansımadığı, anlam bozucu eğilimlerin yer aldığı bulunmuştur. Çeviri göstergebilimi, bir çeviri eleştirisi modeli değil, bir metin çözümleme modeli olarak ortaya çıkmıştır ve var olan ve gelecekteki yazın çevirmenleri için bir ışık görevi görmektedir. Öztürk Kasar’ın insert ignore into journalissuearticles values(2009); ifade ettiği gibi çeviri göstergebilimi söylem düzeyinde okur ve çevirmene, söylemlerarası düzeyde çevirmen ve editöre, söylemüstü düzeyde ise çeviri araştırmacılarına katkıda bulunur. Anlam bozucu eğilimler yazın çevirmenleri tarafından her zaman kaçınılması gereken durumlar olarak değil, bazen de çevirmenlere anlam tuzaklarının nasıl üstesinden gelinebileceğine ışık tutan durumlar olarak görülmelidir.
Keywords : Subjectivity, semiotics of translation, translation, Theory of Instances, non subject