Osmanlı Türkçesinden İtalyancaya Bir Şarkı Çevirisi: Nedim’in “Gidelim Serv-i Revânım Yürü Sa‘d-âbâda” Nakaratlı Şarkısı

Authors : Eshabil Bozkurt

Pages : 40-55

Doi:10.29110/soylemdergi.1594804

View : 88 | Download : 62

Publication Date : 2025-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Osmanlı Türkçesinden İtalyancaya yapılan bir şarkı çevirisini incelemek amaçlanmaktadır. Türk kültürüne özgü bir tür olan “şarkı”nın en güzel örneklerini on sekizinci yüzyıl şairi Nedim vermiştir. Divan şairi olmasına rağmen Divan şiiri geleneğine birtakım yenilikler getiren Nedim’in “Gidelim serv-i revânım yürü Sa‘d-âbâda” nakaratıyla bilinen şarkısı çalışmanın kaynak metnidir. Beş bentten oluşan ve aruz vezninin “feilâtün feilâtün feilâtün feilün” kalıbıyla yazılan şiir, hem şairin hem de yaşadığı dönem olan Lale Devri’nin zevk ve eğlence anlayışını yansıtmaktadır. İtalyan bir Türkolog olan Alessio Bombaci İtalyan dilinde, La letteratura Turca (1969) adlı bir Türk edebiyatı tarihi kitabı yazmıştır. Batı kültür ve edebiyat dizgesi için ve bir Batı diliyle yayımlanan ilk Türk edebiyatı tarihi olması bakımından ayrı bir önem taşıyan bu eserinde ünlü Türkolog, bazı şairlerin şiirlerinden parçalar / bentler çevirerek bazı şairlerin şiirlerini ise kısmen değil de tamamen çevirerek bu çevirilere eserinde yer vermiştir. Nedim’in adı geçen şiiri de Bombaci tarafından tamamı çevrilen şiirlerden biridir. İncelemenin erek metni Bombaci’nin Osmanlı Türkçesinden İtalyancaya çevirdiği şiirdir. Çevirmenin kaynak metni erek metne aktarırken nasıl bir çeviri stratejisi benimsediği ve nasıl bir çeviri yaptığı, şiir çevirisi üzerine görüş bildiren çeviribilimcilerin yaklaşımları çerçevesinde incelenmiştir. Makalede Nedim’in Osmanlı Türkçesindeki şiiri olan kaynak metin “KM”, Bombaci’nin İtalyancaya çevirisi olan erek metin ise “EM” olarak gösterilmiştir.
Keywords : Nedim, şarkı, Alessio Bombaci, Osmanlı Türkçesinden İtalyancaya çeviri