Nikolay Gogol’ün Burun Anlatısı ve Andrea Camilleri’nin Yenidenyazımı Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Authors : Deniz Dilşad Karail Nazlıcan

Pages : 619-635

Doi:10.29110/soylemdergi.1595555

View : 86 | Download : 58

Publication Date : 2025-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Rus edebiyatının önde gelen isimlerinden Nikolay Gogol’ün klasik eserleri arasında yer alan ve yazarın en tanınmış hicivli anlatılarından biri olarak kabul edilen Hoc (Burun) adlı gerçeküstü öyküsü ile İtalyan edebiyatının polisiye türündeki yapıtlarıyla tanınan yazarı Andrea Camilleri’nin bu öyküyü çocuklara yönelik bir uyarlama olarak yenidenyazdığı eseri arasında karşılaştırmalı bir inceleme sunmayı amaçlamaktadır. Öykü, dokuzuncu dereceden bir memurun burnunun yüzünden ayrılarak bağımsız bir varlık sürdürmesini konu alır. Burun, mevki ve makamın sağladığı itibarı simgelemektedir ve bu bağlamda öykünün kahramanı Kovalyov, burnunu kaybettikten sonra yalnızca memuriyetinin kaldığını ve itibarını yitirdiğini düşünmektedir. Gogol’ün 1836 yılında yayımlanan özgün metni ile Camilleri’nin 2010 yılında La storia de Il Naso di Nikolaj V. Gogol (Nikolai V. Gogol’ün Burun Eserinin Hikâyesi) başlığıyla yayımlanan uyarlaması; geçiş süreci, metinlerarası dönüşüm ve kültürel süreklilik kavramları ekseninde incelenecektir. Camilleri’nin 2017 yılında dilimize kazandırılan eseri “Nikolai V. Gogol’ün Burun Hikâyesi” yerine Gogol’ün özgün anlatısının Türkçe çevirisi yani “Burun” başlığı kullanılmıştır. Yenidenyazım bağlamında değerlendirildiğinde, çeviri eyleminin dil ve kültürler arası bir aktarım sürecini temsil ettiği vurgulanmalıdır. Bu süreçte çevirmen, kaynak metni hedef dil ve kültüre uygun şekilde yeniden yazarken belirli yöntem ve stratejiler kullanmaktadır. Bu eylem, yalnızca kelimelerin değil, aynı zamanda anlamın, üslubun ve kültürel referansların da aktarımını içermektedir. Çeviri eylemi, dilsel yeterliliğin yanı sıra kültürel farkındalık ve metin türlerine ilişkin bilgi gerektirir. Edebi çevirilerde, özellikle şiir ve roman gibi metinlerde, çevirmen yaratıcılığını kullanarak metni yeniden yazar. Böylece çevirmen özgün metnin sanatsal ve duygusal değerlerini koruyarak, hedef dilde benzer bir etki yaratmayı amaçlar. Bu doğrultuda Andrea Camilleri’nin Gogol’ün anlatısından esinlenerek oluşturduğu yenidenyazımı, karşılaştırmalı bir metodoloji kullanılarak incelenecektir. Bu inceleme, her iki yazarın eserlerindeki tematik ve yapısal farklılıkların yanı sıra kültürel bağlamın etkilerini de derinlemesine değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Keywords : yenidenyazım, Rus edebiyatı, İtalyan edebiyatı, Gogol, Camilleri