Pentatlon İlkesi Bağlamında Şarkı Çevirisi Üzerine Bir Değerlendirme: High School Musical 2

Authors : Güneşnaz Kuru Pazarlıoğlu, Arsun Uras

Pages : 96-112

Doi:10.29110/soylemdergi.1597344

View : 54 | Download : 45

Publication Date : 2025-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Şarkı çevirisi, barındırdığı metinsel ve müzikal özellikleri nedeniyle çok katmanlı bir değerlendirme gerektirmektedir. Şarkı çevirisi alanında önemli çalışmalar kaleme alan Peter Low, metin düzeyinde çeviri, uyarlama ve yerine koyma çeviri stratejilerini ortaya koyarken (2013), melodi düzeyinde ise şarkının daha karmaşık yapısı nedeniyle Pentatlon İlkesini ileri sürmüştür (2005). Low, şarkı çevirmenini pentatlonda yarışan bir atlete benzetmiş ve söylenebilirlik, anlam, doğallık, ritim ve kafiye alanlarında en iyi skora ulaşmaya çalıştığını ifade etmiştir. Bunun sonucunda, söz ve müziğe atfedilen öneme göre çeviriye yönelik “sözmerkezci” ve “müzikmerkezci” gibi kavramlar ileri sürmüştür. Bu doğrultuda, 2007 yılında yayınlanan High School Musical 2 müzikal filmindeki You Are The Music in Me adlı şarkı ile Türk müzik dizgesine İçimdeki Müzik Sensin adıyla kazandırılan şarkı çalışmanın bütüncesini oluşturmaktadır. Özgün parçanın yer aldığı ve filmle aynı sene piyasaya sürülen soundtrack albümü The American Music Awards kapsamında “Yılın Soundtrack Albümü” ödülünü kazanmıştır. Ayrıca erek dildeki parça yerli dizgede büyük bir başarı elde etmiş ve bu başarı sayesinde Walt Disney’in üçüncü filmdeki şarkıları Türkçe dublajla seslendirmesine yol açmıştır. Düet ve hatta koro şeklinde söylenen You Are The Music in Me’nin Türkiye’de sadece tek bir şarkıcı Keremcem tarafından seslendirilmesi, şarkının erek kültürde popülaritesini arttırmasının yanı sıra bu çalışmanın bütünce seçiminde de rol oynamıştır. Bu bağlamda, kaynak ve erek şarkının dilsel öğeleri çeviri stratejisi açısından değerlendirilirken, melodi niteliği de Low’un Pentatlon İlkesi doğrultusunda karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Sonuç olarak High School Musical 2’da yer alan ve Türkçeye çevrilen İçimdeki Müzik Sensin parçasının sözmerkezci-müzikmerkezci spektrumdaki yeri araştırılacak; bu açıdan Türkçe şarkı çevirisi alanyazınına katkı sağlayabilecektir.
Keywords : Şarkı çevirisi, Pentatlon İlkesi, High School Musical 2, sözmerkezci, müzikmerkezci