Kahvehanelerin Kent Belleğindeki Yeri: İstanbul’daki Kahvehanelerin ve Belgrad’daki Kafanaların Karşılaştırmalı Analizi

Authors : Evren DOĞAN, Evinç DOĞAN, Edina AJANOVİC

Pages : 443-465

View : 22 | Download : 15

Publication Date : 2020-07-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlılar tarafından Avrupa’ya tanıtılan kahvehaneler Balkan ülkelerinin hemen hepsinde benimsenmiştir. Gerek Türkiye’deki kahvehaneler gerekse Osmanlı kültürünün bir uzantısı olarak ortaya çıkan, Balkanlarda kullanılan adıyla, kafanalar günümüzün modern dünyasında halen günlük hayatın bir parçası olarak varlıklarını sürdürmektedir. Günlük hayatın basit ve karmaşık gerçekliklerinin temsilcisi olan “kahvehaneler” ve “kafanalar” sadece bir kamusal alan olmanın ötesine geçerek ilk tiyatro temsillerinin, sinema gösterimlerinin yapıldığı, iş anlaşmalarının ve evliliklerin ayarlandığı yerler haline gelmiştir. Bu özellikleriyle, içinde bulundukları kentlerin zaman içerisindeki değişimine şahit olmakla kalmayıp, bu süreçte aktif bir rol de üstlenmiştir. Bu çerçevede, bu çalışmanın amacı kahvehanelerin ve kafanaların bellke mekânları olarak sosyal, işlevsel ve mekânsal özellikleri vasıtasıyla toplumun kolektif belleğinde oynadıkları rol bakımından incelenmesidir. Söz konusu kolektif belleğin kent belleğine etkileri, kentlerin dinamizmi ve hızlı değişimi göz önünde bulundurularak ele alınmaktadır. Bu etkinin farklı ülkelerde ve toplumlardaki benzer ve farklı yanlarını ortaya koymak amacıyla İstanbul’daki kahvehaneler ve Belgrad’daki kafanalar kuşaktan kuşağa aktarılan kültürel mirasın önemli bir parçası olarak karşılaştırılmaktadır.
Keywords : Kahvehane, Kafana, Kent belleği, Kolektif bellek, Bellek mekânı